فهرست مطالب
عنوان صفحه
تاریخچه شهر سمنان 1
موقعیت جغرافیایی استان سمنان 2
صنایع دستی 2
بناهای یاد بود تاریخی 8
جاذبه های طبیعی 9
شهرستان شاهرود 10
مسجد جامع سمنان 13
شهرستان دامغان 15
شهرستان گرمسار 17
دروازه ارگ سمنان 19
شکارگاه ملاده 21
آرامگاه ها 22
حمام پهنه ، ناسار..... 26
کاروانسرای شاه عباسی 27
جاذبه های طبیعی 28
چشمه ها 28
اماکن زیارتی 31
مسجد جامع سمنان 31
مسجد پامنار 32
مساجد جامع دامغان ، سمنان ، سلجوقی..... 35
برج مهماندوست 38
فهرست مطالب
عنوان صفحه
برج چهل دختر 39
کاروانسرای میان دشت 41
کاخ ها 44
قلعه ها 46
حمام ها 49
بازارها 51
آرامگاه ها 54
کاروانسراها 57
پلها 60
آب انبارها 61
تپه های باستانی 63
روستاهای هدف گردشگری 66
مکانهای دیدنی و تاریخی 69
پارک ملی کویر گرمسار 72
معرفی موزه ها 73
منابع 77
استان سمنان با وسعتی برابر با 96816 کیلومتر مربع از شرق به استان
خراسان،از شمال به استانهای مازندران و گلستان، از غرب به استان تهران و قم
و از جنوب به استان اصفهان محدود شده است. شهرستانهای استان عبارتنداز:
سمنان، دامغان، شاهرود و گرمسار، مرکز این استان شهرستان سمنان با 100000
نفر نفوس در 220 کیلومتری مرکز کشور قرار گرفته فاصله زمینی آن با آبهای
آزاد خلیج فارس و دریای خزر به ترتیب 1600 و 200 کیلومتر میباشد. بر اساس
آخرین تقسیمات کشوری، استان دارای 4 شهرستان، 12 بخش،16شهر و28 دهستان
میباشد.
جمعیت استان:
جمعیت استان بر اساس سر شماری سال 1381 بالغ بر 558000 نفر تخمین زده میشود
که 5/73 درصد در مناطق شهری و 5/26 درصد در مناطق روستایی سکونت دارند.
جغرافیای تاریخی استان سمنان:
استان سمنان در دوران باستان، از تقسیمات شانزده گانه اوستایی بود. در تمام
دوره حکومت مادها و هخامنشیان، این استان جز ایالت بزرگ پارت به شمار می
رفت. این ایالت پیشرفت زیادی در طی دوره ساسانیان داشته است. سمنان در
دوره های بعد از اسلام جز سرزمین تاریخی قومس(کومش) به شمار می آمد. این
استان در گذشته شاهد جنگها، شکستها و پیروزیهایی بود. جاده ابریشم از وسط
این استان می گذرد.
شهرستان سمنان:
در جنوب سلسله جبال البرز د ر دشتی وسیع با شیب تند از شمال به طرف جنوب
ساخته شده و شامل شهرهای سمنان، مهدیشهر، شهمیرزاد و سرخه میباشد. شهر
سمنان در شرق شهر گرمسار ،در غرب شهر دامغان و از شمال به استان مازندران و
شهر فیروزکوه و از جنوب به کویر محدود شده است. این شهر در مسیر تهران و
استان خراسان میباشد که هم مسیر جاده ای و هم مسیر شبکه راه آهن وجود
دارد. از بنای تاریخی مهم آن میتوان مسجد جامع، حمام حضرت (موزه)، مسجد
امام، دروازه ارگ، بازار سرپوشیده شیخ علاءالدوله، کاروانسرای نوشیرانی و
شاه عباسی آهوان، لاسگرد و قلعه سارو و مقبره پیغمبران را نام
ببریم.
در شمال این شهر مهدیشهر و شهمیرزاد قرار دارد که عشایر سنگسری تامین کننده
قسمت مهمی از گوشت و لبنیات کشور به شمار میروند و از نظر آب و هوا، این
مناطق سرسبز و خرم با آب و هوای خنک ودلچسب است که خود شهرهای یاد شده
دارای مناطق خوش اب و هوای دیگری نیز میباشد.
دروازه ارگ سمنان :
این دروازه در تقاطع خیابانهای آیت الله طالقانی و شیخ فضل الله نوری سمنان
واقع شده است که یکی از آثار تاریخی و با ارزش و زیبای سمنان می باشد.
دروازه ارگ در زمان سلطنت ناصر الدین شاه قاجار از سال 1300 تا 1305 هجری
قمری (1258 تا 1263 هجری شمسی) بنا شد. بنای اصلی د روازه ازآجر به ارتفاع
بیش از 7 متر ساخته شده است. یکی از شاهکارهای این بنای تاریخی، سر در جالب
توجهی است که در آن تصویر تاریخی نبرد رستم و دیو سپید به طوری خیره کننده
روی کاشی هفت رنگ منقوش است. درهای دروازه ارگ از الوار قطوربا گل میخهای
آهنی است. بعد از انقلاب اسلامی، این بنا از سوی سازمان میراث فرهنگی
استان، مرمت و بازسازی شد.
مسجد جامع سمنان:
مسجد جامع سمنان یکی از کهن ترین آثار تاریخی به جامانده از دوران اسلامی
این شهر می باشد که در واقع نشانگر رشد و نبوغ هنر معماری مردم این شهر به
شمار میرود. این اثر تاریخی طبق متون تاریخی به قرن سوم هجری تعلق دارد.
بنای اولیه مسجد از آثار دوران اسلامی است که در دوره سلجوقی، ایلخانی و
تیموری گسترش یافت. این یادمان تاریخی شامل چندین فضای معماری است. صحن،
ایوان بزرگ، مقصوره غربی و سه شبستان شمالی، جنوب و شرقی. ایوان بزرگ 21
متر ارتفاع دارد و از آثار خواجه شمس الدین علی بالیچه سمنانی وزیر شاهرخ
تیموری است.
منار مسجد جامع:
منار مسجد جامع سمنان یکی از زیباترین منارهای تاریخی استان به شمار میرود
که در گوشه شمال شرقی مسجد جامع قرار دارد. ارتفاع این منار ازسطح زمین
20/31 متر میباشد و از روی بام به ارتفاع 2 متر کتیبه ای با طرح و نقش
بسیار زیبا از آجر و با خط کوفی تزئین شده
است.
مسجد امام خمینی(ره):
این مسجد در مرکز شهر سمنان واقع شده است. این مسجد دارای چهار در بزرگ از
چهار سمت میباشد. درهای شمال جنوبی و شرقی دارای هشتی (معمولابه شکل دالان و
دهلیز) هستند. بالای درهای شمالی و شرقی، تزئینات مقرنس کاری گچی زیبا پشت
بغلهای کاشی کاری شده وجود دارد. در هشتی های شمالی، جنوبی و شرقی تاقهای
آجری گنبددار با تاقنماهای متعدد کاشیکاری شده مشاهده می شوند. بعد از
پیروزی انقلاب اسلامی این مسجد بیشتر مورد توجه بوده و بوسیله سازمان میراث
فرهنگی نسبت به تعمیر و باز سازی آن اقدام شده است.
حمام پهنه و گرمابه حضرت:
این حمام بین مسجد جامع و امامزاده یحیی در سمنان واقع شده است. در سال 856
هجری قمری در زمان سلطنت ابوالقاسم بابرخان پادشاه تیموری و به دستور وزیر
