بعد
از اینکه عمل پی کنی به پایان رسید را باید با مصالح مناسب بسازند تا به
سطح زمین رسیده و قابل قبول برای هر گونه بنا باشد مصالحی که در پی بکار
میرود باید قابلیت تحمل فشار مصالح بعدی را داشته باشد و ضمناً چسبندگی
مصالح نسبت به یکدیگر به اندازه ای باشد که بتوانند در مقابل بارهای بعدی
تحمل کند و فشار را یکنواخت به تمام پی ها انتقال دهد چون هرچه ساختمان
بزرگتر باشد فشارهای وارده زیادتر بوده و مصالحی که در پی بکار می رود باید
متناسب با مصالح بعدی باشد .
پی سازی را با چند نوع مصالح انجام می دهند مصالحی که در پی بکار می رود
عبارتند از شفته آهکی ، پی سازی با سنگ ، پی سازی با بتن ، پی سازی با بتن
مسلح .
پی سازی با سنگ :
پس از اینکه عمل پی کنی به پایان رسید پی سازی با سنگ باید از دیوارهایی که
روی آن بنا میگردد وسیع تر بوده و از هر طرف دیوار حداقل 15 سانتیمتر
گسترش داشته باشد یعنی از دو طرف دیوار 30 سانتیمتر پهن تر می باشد که
دیواری را رد وسط آن بنا می کنند ، پی سازی با سنگ با دو نوع ملات انجام می
شود چنانچه بار و فشار بعدی زیاد نباشد ملات سنگها را از ملات گل و آهک
چنانچه فشار و بار زیاد باشد ملات سنگ را از ملات ماسه و سیمان استفاده می
کنند اول کف پی را ملات ریزی نموده و سنگها را پهلوی یکدیگر قرار میدهند و
لابِلای سنگ را با ملات ماسه و سیمان پر میکنند (غوطه ای) به طوری که هیچ
منفذ و سوراخی در داخل پی وجود نداشته باشد و عمل پهن کردن ملات و سنگ چینی
تا خاتمه دیوار سازی ادامه پیدا می کند .
پی سازی با بتن :
پس از اینکه کار پی کنی به پایان رسید کف پی را به اندازه تقریبی 10
سانتیمتر بتن کم سیمان بنام بتن مِگر می ریزند که سطح خاک و بتن اصلی را از
هم جدا کند روی بتن مگر قالب بندی داخل پی را با تخته انجام میدهند
همانطور که در بالا گفته شد عمل قالب بندی وسیع تر از سطح زیر دیوار نقشه
انجام میگیرد تمام قالب ها که آماده شد بتن ساخته شده را داخل قالب نموده و
خوب می کوبند و یا با ویبراتور به آن لرزش وارد آورده تا خلل و فرج آن پر
شود و چنانچه بتن مسلح باشد ، داخل قالب را با میله های گرد آرماتور بندی و
بعد از آهن بندی داخل قالب را با بتن پر میکنند .
بتن ریزی در پی و آرماتور داخل آن به نسبت وسعت پی برای ساختمان های بزرگ
قابلیت تحمل فشار هر گونه را میتواند داشته باشد و بصورت کلافی بهم پیوسته
فشار ساختمان را به تمام نقاط زمین منتقل می کند و از شکست و ترک های
احتمالی جلو گیری بعمل می آورد .
پی سازی و پی کنی با هم :
در بعضی مواقع ممکن است زمین سست بوده و پی کنی بطور یکدفعه نتواند انجام
پذیرد و اگر بخواهیم داخل تمام پی ها را قالب بندی کنیم مقرون به صرفه
نباشد در این موقع قسمتی از پی را کنده و با تخته و چوب قالب بندی نموده
شفته ریزی می کنیم پس از اینکه شفته کمی خود را گرفت یعنی آب آن تبخیر و یا
در زمین فرو رفت و دونم شد پی کنی قسمت بعدی را شروع نموده و با همان تخته
ها ، قالب بندی می کنیم بطوریکه شفته اول خشک نشده باشد و بتواند با شفته
اول خشک نشده باشد و بتواند با شفته بعد خودگیری خود را انجام داده و
بچسبد این نوع پی سازی معمولاً در زمین های نرم و باتلاقی ، خاک دستی و
ماسه آبدار عمل میگردد .
پی کنی در زمین های سست :
در زمین های سست و خاک دستی اگر بخواهیم ساختمانی بنا کنیم باید اول محل پی
ها را به زمین سفت رسانیده و پس از اطمینان کامل ساختمان را بنا نماییم
زیرا ساختمان که روی این زمین ها مطابق معمول و یا در زمین سست بنا گردد .
پس از چندی یا در همان موقع ساخته شدن باعث ترک ها و خرابی ساختمان میگردد .
بنابراین شفته ریزی از روی زمین سفت باید انجام گیرد و برای اینکار بشرح
زیر عمل می نمائیم :
پی کنی در زمین های خاک دستی و سست :
پس از پیاده کردن اصل نقشه روی زمین محل پی های اصلی و یا در تقاطع پی ها
که فشار پایه ها روی آن می باشد چاه هائی حفر میشود ، عمق این چاهها به
قدری می باشد تا به زمین سفت و سخت برسد بعداً محل چاه ها را با شفته آهکی
پر کرده و پس از پر کردن چاه ها و خودگیری شفته ، پی ها را به طریقه معمول
روی شفته چاه ها شفته ریزی میکنند ، شفته ها به صورت کلافی می باشند که زیر
آنها را تعدادی از ستون های شفته ای نگهداری میکند و از فرو ریختن آن
جلوگیری می نمایند البته باید سعی کرد که فاصله ستون های شفته ای نباید بیش
از سه متر طول باشد .
خاصیت چاه ها بدین طریق می باشد که شفته پس از خودگیری مانند ستونهایی است
که زیر زمین بنا شده است و شفته روی آن مانند کلافی پایه را به یکدیگر متصل
می کنند برای مقاومت بیشتر در ساختمان پس از اینکه آجر کاری پایه ها را
شروع نمودیم ما بین پایه ها را مطابق شکل با قوسهایی به یکدیگر متصل
میکنند تا پایه ها عمل فشار به اطراف خود را خنثی نموده و فشار خود را در
محل اصلی خود یعنی در محلی که شفته ریزی آن به زمین بِکر رسیده متصل میکند .
گاهی اتفاق می افتد که در ساختمان در محل بنای یکی از پایه ها چاه های
قدیمی وجود دارد و بقیه زمین سخت بوده و مقاومت به حد کافی برای ساختن
ساختمان روی آنرا دارد برای اینکه براحتی بتوان پایه را در محل خود ساخت و
محل آن را تغییر نداد چاه را پس از لای روبی (پاک کردن ) با شفته آهک پر
مینماییم موقعیکه شفته خودگیری خود را انجام داد روی آنرا یک قوس آجری
ساخته و در محل انتهای کمان پایه را بنا میکنیم که فشار دیوار با اطراف چاه
منتقل گردد .
در بعضی مواقع چاه کنی در این گونه زمین ها خطرناک می باشد . زیرا زمین
ریزش دارد و به کارگر صدمه وارد میاورد و در موقع کار ممکن است او را خفه
کند برای جلوگیری از ریزش زمین باید از پلاکهای بتنی یا سفالی که در اصطلاح
به آنها گَوَل (در شهرستانها گوم و غیره ) مینامند استفاده شود گَوَل های
بتنی یک تکه و دو تکه ای و گول های سفالی یک تکه میباشد . گول های بتنی را
بوسیله قالب می سازند و گول های سفالی بوسیله دست و گل رس ساخته شده و در
کوره های آجری آن را می پزند تا بشکل سفالی در آید از این گول ها در قنات
ها نیز استفاده میشود .
طریقه عمل :
مقداری از زمین که بصورت چاه کنده شده گول را بشکل استوانه ای ساخته میباشد
داخل محل کنده شده نصب و عمل کندن را ادامه میدهند در این موقع دو حالت
وجود دارد یا اینکه گول اولی که زیر آن در اثر کندن خالی شده براحتی پایین
رفته گول دوم را نصب میکنیم یا اینکه گول اول در محل خود با فشار خاک که به
اطراف آن آمده تنگ می افتد و نمی تواند محل خود را تغییر و یا پایین تر
برود در این موقع از گول های دو تکه ای استفاده مینماییم نیمی را در محل
خود نصب و جای آنرا محکم نموده و نصفه دوم را پس از کندن محل آن نصب می
نماییم و عمل پی کنی را بدین طریق ادامه میدهیم .
پی کنی در زمین های سست مانند خندق هائی که خاک دستی در آنها ریخته شده است
و مرور زمان هم اثری برای محکم شدن آن ندارد و یا زمین های باتلاقی و غیره
ضروری می باشد .
زمین هائی که قسمت خاک ریزی شده در آنها به ارتفاع کم می باشد و یا باتلاقی
بودن آن به عمق زیادی نرسد میتوان در این قبیل زمین ها پی کنی عمقی انجام
داد و برای جلوگیری از ریزش خاک آنرا با تخته و چوب قالب بندی نموده تا به
زمین سخت برسد .
البته قالب بندی در اینگونه زمین ها خالی از اشکال نمی باشد باید با منتهای
دقت انجام گیرد پس از انجام کار قالب بندی شفته ریزی شروع میشود و چون
تخته های قالب در طول قرار دارد میتوان پس از شفته ریزی تخته دوم را شروع
کرد به همین منوال تمام پی ها را میتوان شفته ریزی کرد بدون اینکه تکه ای و
یا تخته ای از قالب زیر شفته بماند
و.....
پی چیست
انواع پی
مراحل ساخت فنداسیون ساختمان
برنامه مطالعات تحت الرضی
(جمع آوری اطلاعات اولیه
بازدید محلی
عملیات گمانه زنی و شناسایی
نکات
اجرایی زیرسازی پی
خاکبرداری
شفته ریزی
بتن مگر
آرماتوربندی
نکات
اجرایی آرماتوربندی
قالب بندی
بتن ریزی
نگهداری بتن پی
