بنا های مذهبی در هر شهر یکی از مهمترین لکه های شهری می باشند ، به خصوص مسجد که به عنوان سنگر شریعت در اذهان عموم جای دارد .
در بحث طراحی این نوع از بنا ها عناوین گوناگونی ایفای نقش می نمایند ، که
مهمترین آنان را می توان شناخت جامعه در زمان حال نام برد . چرا که در دست
نداشتن شناخت کافی از انسان هایی که در جامعه میزیند، طراح را در امر خطیر
طراحی به بحران نزدیک می سازد . گاهاً این بحران موجب فاصله گرفتن جامعه از
این بنا ها می گردد .
در مطالعات پیش از طرح مسجد نور سعی بر آن شده ، طراح با شناخت قابلیت های
محیط ، ویژگی های انسانی ونیاز ها به فضاهایی دست یابد تا بتواند از یک سو
به ایدآل های مد نظر در این نوع از بنا های مذهبی دست یابد و هم به گونه
ای بنای مسجد را با ساختار ومکان ساختگاه همسو نماید .
سلسله مراتب دستیابی به ایدآل های مناسب با جامعه امروزی ما ، و انتظارات
انسانی از این بنای مذهبی در غالب مقالاتی در این رساله گرد آمده اند . با
نمود یافتن چنین انتظاراتی می توان امید داشت که معماری بنا از سوی جامعه
پذیرفته گردد و بنا ماندگار ماند ولی در غیر این صورت معماری مرده ای حاصل
می آید که ریشه حضور در آن خشک خواهد شد .
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
فهرست مطالب
بخش اول : مطالعات وضع موجود 1
فصل اول : شناخت زمین طرح 2
مقدمه 2
1-1-1-معرفی زمین طرح 2
1-1-2-نقشه های شهری 3
1-1-3-طرح های بالا دست 5
1-1-4-نتیجه 6
1-1-5-منابع 6
فصل دوم : تقسیمات اقلیمی ایران 8
مقدمه 8
1-2-1-عوامل مؤثر در اقلیم استان 9
1-2-2-حوزه های اقلیمی در شهرستان تهران 11
1-2-3-ایستگاه هواشناسی (حوزه اقلیمی نارمک ) 12
1-2-4-دما 13
1-2-5-میزان رطوبت نسبی 14
1-2-6-باد 14
1-2-7- تابش خورشید 14
1-2-8-پوشش گیاهی 15 1-2-9-
نتیجه گیری 15 1-2-10
-منابع
22
فصل سوم : مطالعات فرهنگی و اجتماعی 23
مقدمه
23 1-3-1- جغرافیای طبیعی و تقسیمات سیاسی استان 24
1-3-2- سابقه تازیخی تهران 26
1-3-3- جمعیت
28 1-3-4- مهاجرت
29 1-3-5-زبان ومذهب 29
1-3-6-نوع کار ومعیشت
29
1-3-7-جشن ها سوگواری ها رقص و پوشاک و000
32 1-3-8- نتیجه گیری 32
1-3-8-منابع 32
بخش دوم : تهیه شناخت و تحلیل اطلاعات (وضع موجود ) 33
فصل اول : تحلیل نمونه مشابه 34
مقدمه 34
2-1-1-مسجد الجواد 35
2-1-1-1-معرفی بنا 35
2-1-1-2-مکان مسجد در شهر 35
2-1-1-3-مخاطبین مسجد 35
2-1-1-4-نقشه های معماری 36
2-1-1-5-سلسله مراتب دسترسی 39
2-1-1-6-موقعیت و قبله با محور های اصلی بنا 40
2-1-1-7-هندسه تزئینات و خط آسمان بنا 41
2-1-1-8-بررسی نور در بنا 42
2-1-1-9-مصالح 43
2-1-2-مسجد جامع قم 44
2-1-2-1-تاریخچه 44
2-1-2-2-موقعیت بنا در شهر 44
2-1-2-3-معرفی مخاطبین بنا
45 2-1-2-4-سلسله مراتب دسترسی 45
2-1-2-5-هندسه تزئینات وخط آسمان بنا 49
2-1-2-6-بررسی نور در بنا 51
2-1-2-7-مصالح 54
نتیجه گیری 55
منابع 56
فصل دوم : ضوابط اجرایی و استانداردها 57
مقدمه 57
2-2-1-بررسی ابعاد پایه 58
2-2-2-سرانه فضاها 60
2-2-3- استاندارد ها 64
2-2-4- ضوابط اجرایی و احکام شرعی 67
2-2-5-نتیجه گیری 71
منابع 72
فصل سوم : مطالعه الگو های بومی و جهانی 73
مقدمه 73
2-3-1-الگوی ساختاری 74
2-3-2-الگوی نور 76
2-3-3-الگوی رنگ و طراحی داخلی 80
نتیجه گیری 83
منابع 83
فصل چهارم : کاربری ها و فظاهای عملکردی 84
مقدمه 84
2-4-1-ورودی 84
2-4-2-حیاط 85
2-4-3-شبستان 85
2-4-4-سرویس بهداشتی 85
2-4-5-وضو خانه 86
2-4-6-سالن چند منظوره 86
2-4-7- اتاق استراحت کوتاه 86
2-4-8-محل بازی کودکان 86
2-4-9-کتابخانه دیجیتالی 86
2-4-10-خانه خادم 87
2-4-11-آشپزخانه 87
2-4-12-کفش کن 87
فصل پنجم : سیری بر مبانی نظری 89 هدف
90 2-5-1-فضاهای عملکردی
90
2-5-2-فرم ساختاری 91
2-5-3-القای حس معنویت 92
2-5-3-1-عوامل روانی تأثیر گذار بر تقرب به لحظات ملکوتی 92
2-5-3-2-عوامل مخل تقرب 94
2-5-4-نتیجه گیری 96
خلاصه 96
منابع 97
بخش سوم : آنالیز و نتیجه گیری 98
فصل اول : تحلیل ساختگاه 99
مقدمه 99
3-1-1-بررسی فشار جمعیت در ساختگاه 100
3-1-2-کارکرد های اطراف ساختگاه 101
3-1-3-بررسی دسترسی های ساختگاه 102
3-1-4-بررسی صداهای مزاحم در ساختگاه 103
3-1-5- بررسی وزش باد در ساختگاه 104
منابع 105
فصل دوم : نمودار حبابی 106
مقدمه 106
فصل سوم : نمودار عملکردی 108
مقدمه
108
فصل چهارم : ماتریس سازگاری اجزا 110
مقدمه 110
نتیجه گیری 112
فهرست منابع جدول ها :
1-2-1- مهندسین مشاور نقش و نگار محیط
1-2-2- مهندسین مشاور نقش و نگار محیط
1-2-3- مهندسین مشاور نقش و نگار محیط
1-3-1- هدایت، موتابی ، نویفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
2-2-1-1- هدایت، موتابی ، نویفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
2-2-1-2- هدایت، موتابی ، نویفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
2-2-2-3- هدایت، موتابی ، نویفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
2-2-2-4- هدایت، موتابی ، نویفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
2-2-2-5- هدایت، موتابی ، نویفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
2-2-3-9- هدایت، موتابی ، نویفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
2-2-3-10- هدایت، موتابی ، نویفرت ،تهران ، انتشارات آزاده ، چاپ چهارم ، بهار1380
فهرست منابع شکل ها :
شکل 1-2- کسمائی-اقلیم و معماری-ص 158
شکل1-2-2- قبادیان-اقلیم و معماری-ص 351
شکل1-2-2- قبادیان-اقلیم و معماری-ص 272
شکل 1-2-3- قبادیان-اقلیم و معماری-ص 312
شکل 1-2-4- قبادیان-اقلیم و معماری-ص 311
شکل 1-2-5- قبادیان-اقلیم و معماری-ص 310
شکل 1-2-6- قبادیان-اقلیم و معماری-ص 309
شکل 1-2-7- قبادیان-اقلیم و معماری-ص 241
فهرست منابع تصاویر :
1-2-1-کسمائی،مرتضی ، اقلیم و معماری ، تهران ، انتشارات بازتاب ، اول – 1378
1-3-1 - تهران - نصرالله کسراییان ¬¬¬- حمیده ذوالفقاری – 1373 – چاپخانه سکه
1-3-2- کسرائیان-ذوالفقاری-تهران-ص 44
1-3-2- کسرائیان-ذوالفقاری-تهران-ص 72
1-3-2- کسرائیان-ذوالفقاری-تهران-ص 74
2-3-1-1- دیبا- داراب – معماری و شهرسازی – نشر اپتوفرم – شماره 81-80 - بهار و تابستان 1384
2-3-1-2- همان
2-3-2-3- همان
2-3-2-4- همان
2-3-2-5- همان
2-3-2-6- زمرشیدی- حسین – معماری مساجد ایران – نشر آستانه – زمستان 79
2-3-2-7- همان
2-3-2-8- همان
2-3-2-8- همان
2-3-3-7- همان
2-3-3-8- همان
فهرست منابع نقشه ها :
1-1-1- مرکز اطلاعات جغرافیایی شهر تهران ، راهیاب تهران ، تهران ، شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری ، اول ، زمستان 1377
1-1-4- مرکز اطلاعات جغرافیایی شهر تهران ، راهیاب تهران ، تهران ، شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری ، اول ، زمستان 1377
1-1-5 - آرشیو نقشه های شهرداری منطقه 14 تهران
2-1-1- 1- پایگاه اطلاعاتی نمایه
2-1-1- 2- همان
2-1-2- 1- همان
2-1-2-2- همان
2-1-2-3 -همان
2-1-2-5 – همان
