بخشی از فایل
سردر عالی قاپو قزوین
سردر عالی قاپو یکی از آثار تاریخی و گردشگری در شهر قزوین است که در
ابتدای خیابان سپه _ نخستین خیابان ساخته شده در ایران – قرار دارد. این
سازه ،سردر یکی از هفت در ورودی به ارگ سلطنتی صفویان بوده است. و در اصلی
جنوبی است که به خیابان و میدان شاه باز میشده و تنها در از این مجموعه می
باشد که اکنون به یادگار مانده است.
grey سردر عالی قاپو قزوین
سردر عالی قاپو قزوین
تاریخچه ساخت:
این سازه نخست در دوره شاه طهماسپ ساخته شده و در زمان شاه عباس اول به
صورت کنونی تغییر شکل یافته است. در دوران ناصر الدین شاه نیز، تعمیرات و
اضافاتی صورت گرفت و در دوران پهلوی اول به علت اقامت پلیس در آنجا نخست
نام “نظمیه” و سپس “شهربانی” . در ترنج بالای سردربه خط شادروان عبدالعلی
پزشکیان، معلم خط قزوینی، گچبری گردید و در زمان پهلوی دوم بخش اضافی بالای
سردر را حذف نمودند.(۱) بر پیشانی این سردر بلند که ۱۷ متر بلندا دارد،
کتیبه ایی با کاشی ی معرق به خط ثلث از علی رضا عباسی_ خوشنویس سرشناس زمان
صفوی – جلوهگر است. بر فراز این کتیبه، پنجره مشبک بزرگی از کاشی قرار
گرفته است. بیش از دو گوشواره ی بلند در دوسوی سردر وجود دارد که بر بالای
تاق نمایی واقع شده که سازه را به ساختمانهای هم جوار پیوند میداده است.(۲)
چگونگی ی سازه:
این سردر، ورودی اصلی به دولتخانه دوران صفویه بود. سازه ی سردر دربردارنده
ی ایوان بلند ورودی با قوس تیزهدار و سه ردیف تاقنما در دوسوی آن است.
گوشوارههایی با ستوننماهای آجری در دو آشکوب، نمای سردر را تکمیل میکنند.
هشتی متصل به ایوان ورودی به ریخت و دیس هشت ضلعی است و در دوسوی محور
ورودی آن اتاقهای نگهبانی قرار دارد. در این هشتی پلکانهایی دیده میشود که
به آشکوب بالا – جایگاه نقاره زنان – راه مییابند. کتیبه و شباک کاشی، تنها
تزیینات باقیمانده در ایوان ورودی است.(۳) در طرف شرقی این سردر که پیش از
مشروطیت رختشویخانه بود، مدرسه ای به نام امید در سال ۱۳۲۰ قمری ساخته شد
که از نخستین مدارس نوین ایران می باشد.
شاردن سیاح فرانسوی به کتیبه دیگری در این سردر که مضمون آن بیت معروف زیر
است و هم اینک وجود ندارد اشاره می کند: گشاده باد به دولت همیشه این درگاه
به حق اشهد ان لا اله الا الله.(۴)
