مقدمه
اگر بپذیریم تئاتر به عنوان یک نمایش عمومی در جامعه حضور دارد، در
سیاستمان و دینمان و فرهنگمان و در این عرصه‌ها ما همه بازیگریم.آکتوریم،
آکتور تئاتر، نقش بازی می‌کنیم.بر اساس نمایشنامه‌های مصلحتی که اقتضای
زیست- اجتماعی ماست ایفای نقش می‌کنیم.تفاوت تنها در این است که آکتور آگاه
هست که پرسوناژی که بازی می‌کند خودش نیست ما اما گاه خودمان را با نقشمان
اشتباه می‌گیریم.
متخصصان در تحلیل تئاتر، تئاتری که یکی از قدیمی‌ترین هنرهاست و در همه
جوامع حضور داشته و سنتی را ایجاد کرده است، از نسبت‌های مختلف تئاتر و
جامعه در دوران متفاوت اجتماعی سخن گفته‌اند.در جامعه‌شناسی اغلب از تئاتر
همچون آیینه سیاسی اجتماع و بازتاب‌دهنده واقعیت اجتماعی و دریچه‌ای برای
تماشای آنچه که در جامعه می‌گذرد سخن گفته‌اند.در تاریخ از تئاتر به عنوان
شاهد و تئاتر، گواه یک دوره تاریخی در روان‌شناسی درمان‌کننده تنش‌ها و
اضطرابات درون، در هنر به عنوان یک بازی، در معماری شهری از تئاتر به عنوان
یک بنا و مکان نام برده‌اند، اینها همه نسبت‌هایی بوده که تئاتر با حیات
اجتماعی انسان‌ها برقرار کرده است.
در دوران مدرن با پیدایش تکنولوژی‌های صوتی و تصویری با جایگاه هژمونیکی که
تلویزیون و سپس سینما در زندگی روزمره و فرهنگ مردم یافت، تئاتر بیش از
پیش از نقش محوری خود دور شد و به هنر نخبه‌گان بدل گردید.تلویزیون به
مهمترین واسطه فرهنگی متن مردم بدل شد. سینما جایگاه محوری در طبقه متوسط
یافت و تئاتر به هنر نخبگان اجتماعی بدل گردید و پیش از پیش از جامعه و از
متن مردم دور شد.این به دلایل بسیار بود، به دلیل گرانی‌اش، برای آنها که
سرمایه اقتصادی نداشتند، به دلیل نسبتی که با ادبیات داشت و فهم و رابطه با
آنرا مشکل می‌کرد برای آنها که سرمایه فرهنگی نداشتند.
برای باز گرداندن تئاتر به جامعه در جوامع مختلف تمهیدات بسیاری
اندیشیدند.مهمترین این سیاست‌ها، سیاست دمکراتیزاسیون فرهنگ و از بین بردن
موانع آشکار دسترسی مردم به عرصه فرهنگ بود.رایگان و یا ارزان کردن برخی از
مراکز فرهنگی چون موزه‌ها، کنسرت‌ها و نمایش‌ها، ایجاد خانه‌های فرهنگ،
تبلیغات وسیع و استفاده از رسانه‌ها و...از جمله ابزارهای تحقق این سیاست
بودند.تئاتر همچون سینما یا حتی موسیقی بسیج نمی‌کند.نه تنها از طریق آموزش
و رسانه‌ها و تبلیغات شهری مخاطب‌سازی نمی‌کند که همان مخاطبانش را نیز از
دست می‌دهد، نمی‌تواند مخاطبانش را وفادار کند در نتیجه با ظهور یک فرهنگ
تئاتری روبرو نیستیم.سینما به دلیل ارزانی، سی‌دی‌ها، تبلیغات، نقدهای
متعدد و چهره‌سازی در رسانه‌ها مخاطب‌سازی می‌کند، با متن جامعه وارد
مبادله می‌شود و از متن جامعه تغذیه می‌کند اما تئاتر چون در مبادله مداوم
با مخاطبان خود نیست، خلاقیت و پویایی خود را از دست می‌دهد مخاطبانش
می‌شوند اصحاب تئاتر، بازیگران و کارگردانان و دانشجویان تئاتر...و در این
حلقه بسته می‌ماند و این فضای بسته در متن نمایش نیز انعکاس می‌یابد.
هنر تئاتر در ایران پیشینه‌ای دراز دارد و سبکی از آن در نمایش‌های تعزیه
نمود یافته است اما اکنون کمبود سالن همواره معضل تئاتر ما محسوب
می‌شود.متأسفانه طی سال‌های اخیر هیچ سالنی به مجموع سالنهای تئاتر کشور
اضافه نشده است.امروز تنها مجموعه تئاتر شهر سالن سنگلج و تالارهای هنری و
مولودی در پایتخت اختصاص به تئاتر دارند.
باید اذعان کرد که کشور ما هم از نظر پیشینه فرهنگی و ادبی، هم از نظر وجود
استعدادهای درخشان در زمینه نمایش و هم از نظر نیاز اجتماعی در موقعیت
ممتازی قرار دارد.اندیشه‌های انسان‌ساز و متعالی متجلی در فرهنگ انقلاب
اسلامی و دفاع مقدس در جهانی که بیش از هر زمان دیگر نیازمند این مفاهیم
است می‌تواند از تئاتر به عنوان زبانی جهانی و پرمخاطب برای معرفی خود بهره
گیرد.
از اینرو در راستای تحقیق شعار تئاتر برای همه لزوم احداث مرکزی به عنوان
سامان‌دهنده محورهای اصلی در حوزه هنر تئاتر و سالنهای اجرا بسیار ضروری
به نظر می‌رسد.لذا طراحی خانه تئاتر و سینما گرگان به عنوان موضوع پروژه
برگزیده شد.
چکیده
در این مجموعه که هدف احداث خانه تئاتر و سینمای گرگان می‌باشد سعی بر آن
است که علاوه بر ایجاد فضایی جهت انجام فعالیت‌های هنری در زمینه نمایش به
آموزش اصول و تکنیک‌های مختلف هنر نمایش نیز پرداخته شود که البته به دلیل
پتانسیل‌های مثبت شهر گرگان در زمینه تئاتر فعالیت این مجموعه در زمینه
تئاتر بیش از سینما می‌باشد.
این مجموعه در یک طبقه همکف برنامه‌ریزی شده است که از لحاظ کاربری دارای 5 محور مختلف می‌باشد.
رئوس و اهم دلایل انتخاب این موضوع را می‌توان به اختصار چنین طرح کرد:
1- با نگاهی به کشورهای پیشرفته می‌توان به مقدار اهمیتی که بخش فرهنگی این
کشورها برای مقوله تئاتر قائلند پی برد.امروزه در اکثر کشورهای اروپایی و
آمریکایی محل تئاتر را به عنوان یکی از مهمترین فعالیت‌های آدمی در پرورش
قوه خلاقه کودکان از همان سنین پایه در مدارس بسیار مورد عنایت و توجه قرار
می‌دهند.
2- گذشته از مقوله فرهنگ‌سازی تئاتر، یکی از نقش‌های کلیدی و اصلی که این هنر ایفا می‌کند پر کردن اوقات فراغت افراد جامع است.
3- مشکل اساسی کمبود سالنهای درست و استاندارد مانع از عرض اندام هنر
نمایشی ایران در سطح جهان شده است در حالی که ایرانیان چه از نظر استعداد
هنری و چه از لحاظ شعور و پشتوانه فرهنگی بی‌شک می‌توانند حرف‌های بسیاری
را در سطح بین‌المللی در عرصه تئاتر جهانی و معرفی تئاتر ملی ارائه دهند.
4- امروز بخش عظیمی از نیروهای مستعد کشور در خانواده تئاتر از جمله
دانشجویان دانشگاه به خاطر نبود امکانات مناسب و بستر کافی برای رشد و
شکوفایی استعدادها، به مشاغل دیگر جذب می‌شوند و به خاطر نبود امنیت شغلی و
آینده کاری مناسب دانشکده‌های تئاتر کشورمان در حد بسیار محدود و نازلی
فعالیت می‌کنند.
5- تئاتر نه تنها در بخش هنر صحنه‌ای که به طور مستقیم در عرصه صنعت سینما و
تلویزیون مؤثر است، با توجه به نقش حیاتی و مهمی که این دو رسانه در سطح
جامعه از آن برخوردارند می‌توان به اهمیت هنر نمایش و تئاتر به عنوان
زیربنای این دو پی برد.
6- امروزه اهمیت تئاتر حتی به جایی پیش رفته که بخشی از دانشمندان و
روان‌شناسان مبحثی را در مقوله تئاتر درمانی مطرح می‌کنند و از آن برای
درمان بخشی از امراض روانی و روحی افراد سود می‌جویند.
محتوای طرح
مجموعه موردنظر دارای 5 محور می‌باشد:
1- محور فرهنگی:
این محور شامل یک آمفی‌تئاترمدرن با ظرفیت500 نفر در طبقه همکف و سالن نمایش سنتی به ظرفیت 300 نفر می‌باشد
2- محوری اداری:
این محور شامل مدیریت کل مجموعه سالن جلسات، بایگانی و امور مالی و غیره می‌باشد به مساحت تقریب 1520 متر مربع می‌باشد
3- محور آموزشی:
این محور شامل کلاسهایی جهت آموزش هنر نمایش می‌باشد که دارای کلاس‌های تئوری و عملی box و انیمیشن ساری می‌باشد.
4- محور عمومی:
این محور که شامل کتابخانه کوچکی جهت مطالعه و همچنین سایت کامپیوتر و کافه تریا جهت نوشیدنی در کنار سالن نمایش و مطالعه می‌باشد.
5- محور خدمات و پشتیبانی:
این محور که شامل کارگاههای کل مجموعه از جمله تأسیسات فنی و مکانیکی و
الکتریکی و انبار مرکزی و پارکینگ که در محوطه به صورت روباز می‌باشد.
اتاق‌های کنترل نور وصدا،اتاق فرمان، اتاق گریم، اتاق پرو لباس و سرویس‌های موجود در هر ظبقه کافی شاب و کافی نت موجود می‌باشد
فصل اول
هنر تئاتر
1-1- هنر چیست؟
هنر یک واژه کهن اوستایی است و در زبان فارسی از پیشوند «هو» به معنی خوب و
واژه «نر» به معنی مردانگی و توانایی پیوند یافته و «هونر» به معنی «خوب
توانی» بکار رفته است.بیش از 1000 سال است که پیشینه واژه هنر به این معنی
در زبان و شعر فارسی دیده می‌شود.در زبان یونانی واژه‌ای برای هنر نیست و
در زبان‌های فرنگی واژه «آرت» که امروز بکار می‌روند به معنی صنعت است و در
معنی هنر تازه بکار رفته است و برای معنی هنر رسا نیست.در زبان عرب نیز
واژه برای هنر نیست و برای هنر واژه «الفن» را که از فارسی گرفته‌اند بکار
می‌روند و بدان «الفنون الجمیله» گویند و به هنرمند «فنان».چنین به نظر
می‌رسد که برترین هدف هنر زیبایی است و زیبایی ظاهر نماینده خوبی
درونی.آدمی چنان می‌پندارد که اگر به دنبال این زیبایی‌ها برود به خوبی‌ها
خواهد رسید شکی نیست که زیبایی مرحله‌ایست از خوبی و می‌توان گفت کمال هر
چیز در زیبایی آن نیز هست.
تعریف هنر از جمله تعاریفی است که در هر عصر و دوره و نزد هر قوم و ملتی و از نظر هر اندیشمندی به گونه‌ای مطرح شده است.از جمله:
مندلسین می‌گوید: هنر زیبایی را که با احساس مبهمی ادراک می‌شود، به مرحله
تحقیقی و خوب ترفیع می‌دهد لیکن منظور هنر کمال اخلاقی است.
هاچسن آورده: هدف هنر زیبایی است و جوهر آن در تجلی و ظهور و حدوث در کثرت نهفته است.
1-2 پیدایش تئاتر
عدیده گاه مورد توجه و گاه هم مورد لعن و نفرین قرار گرفته است.
بدون توجه به دلایل این مباهات‌ها و طرد و تکفیرها آنچه که نیاز جوامع به
تئاتر را نشان می‌دهد از درون خود جوامع و فرهنگ حاکم بر آنها پدید
می‌آید.تئاتر در تمدن‌های بزرگ گذشته به عنوان یک نهاد تأثیرگذار عالی مطرح
و همواره در خدمت سجایای اخلاقی حاکم بر جوامع بوده است.در طول دوران
غیرمکتوب تاریخ بشری (دوران ارکائیک) نه آنقدر مفاهیم مورد توجه بشری
گسترده بود و نه آنقدر ارتباط جوامع زیاد که تقابلی رخ بدهد اما در عهد
کلاسیک و دوران مکتوب تاریخ بشری وضعیت کمی متفاوت است.
از زمانی که تقابل 1000 ساله فرهنگ غرب و شرق شروع شد تئاتر در جوامع غربی
نمودی از وقایع فرهنگی و فلسفی جامعه بوده و همزمان با تغییر و تحول‌های
فکری از انتقال نمونه‌های اسطوره‌ای به انسان‌های واقعی در تئاترها گرفته
تا عصر ولتر با آن عقل‌گرایی محض‌اش و طبیعت‌گرایی و احساس گرایی چند قرن
پیش همه و همه تأثیرگذاری و تأثیرپذیری تئاتر از درون خود جوامع غربی به
وضوح مشخص است.
آیین‌ها اولین وسایلی بودند تا مردم به توسط آنها نقطه نظرهای خویش را
درباره خود و جهان قاعده‌بندی کنند.محتوای آیین صورت نوشتار نداشت بلکه بر
اثر تکرار و تداوم به شکل مناسکی بسیار دقیق در فرهنگ شفاهی قبایل پذیرفته
می‌تامی، زاده شد تئاتر همواره با انسان بوده است و فرهنگ‌های مختلف با آن
رفتاری گوناگون داشته‌اند چنانچه این رفتارها در فرهنگ ایرانی نیز مشاهده
می‌شود.
1-3 هنر تئاتر
به نظر می‌رسد که هنر ذاتی و فطری بشر باشد.بیش از 200 سال پیش ارسطو بر
این عقیده بود که آدمی دارای غریزه تقلید است.اگر چه ممکن است روان‌شناسان
امروزی با کاربرد اصطلاح «غریزه» توسط ارسطو مخالف باشند ولی حقیقت آن است
که در میان سایر حیوانات تنها آدمی است که به باز نمایدن زندگی و تجربه خود
و عرضه آن به اشکال سمعی و بصری همچون صورتگری، پیکرتراشی، معماری،
موسیقی، رقص، تئاتر و ادبیات نیاز دارد.اگر چه ممکن است اشکال و سبک‌های
هنر بسیار متفاوت باشند ولی از بدوی‌ترین جوامع بشری که بگذاریم ظاهرا
جامعه‌ای نیست که شکلی از هنر در آن یافت نشود.در تاریخ هر دو تمدن شرق و
غرب سابقه هنر صرف‌نظر از آن نوع، به آغاز ظهور آن تمدن می‌رسد و اغلب با
مبادی اساطیری اقوام پیوند دارد.در جهان غرب نقوشی بر دیواره غارها کشف شده
است که به عصر حجر باز می‌گردد شکلی از رقص، موسیقی و نمایش در عهد
باستانی خاور نزدیک هست که شاید متعلق به 1000 سال پیش از مسیح باشد.
هنر به شیوه‌ای دیگر و بی‌واسطه‌تر زندگی را اعتلاء و غنا نمی‌بخشد.بهترین
راه برای شناخت این کارکرد هنر تصور فقدان کامل آن است.در سده نوزدهم مارک
تواین (Mark Twain) روزنامه‌نگار و سخنرانی علوم پسند و نویسنده کتاب‌های
پسرانه قلمداد می‌شد و آثار او در خور تدریس در کلاس‌های ادبیات دانشگاه‌ها
شمرده نمی‌شد ولی در حال حاضر ماجراهای دکلری فین او یک اثر کلاسیک آمریکا
محسوب می‌شود.
تمدن را می‌توان سراسر تلاش آدمی برای اداره محیط پیرامون خویش نظارت بر آن
انگاشت آدمی این نظارت را از طریق نابزاری چند اعمال می‌کند ولی
اساسی‌ترین این وسایل قدرت نمادسازی است.آدمی با استفاده از نمادها نه تنها
می‌تواند احساسات، واکنش‌ها و تمایلات آنی خود را بازگو کند بلکه می‌تواند
چیزهایی را نیز که حضور آنی نداشته و یا وجود دارد ابزار نماید
متداول‌ترین و بارزترین نظام نمادی انسان زبان است البته نظام‌های دیگری
نیز هست.حرکات بدنی، تصاویر، تندیس‌ها، پرچم‌ها و ملامات پوشاک و اشیایی را
بکار می‌بریم جملکی می‌توانند به عنوان نماد عمل کنند.
تئاتر هم یکی از قدیمی‌ترین و هم یکی از جدیدترین هنرهاست.در جهان غرب مبدأ
این هنر دست کم به یونانیان باستان یعنی حدود 500 سال پیش از میلاد مسیح و
شاید هم بیشتر از آن می‌رسد. این هنر با گذشت زمان تغییرات عظیمی کرده است
مگر در یک اصل ثابت که آنرا همواره به صورت هنری متعلق به زمان خود باقی
نگهداشته است.این اصل به اجرا در آوردن یا به نمایش گذاردن حوادث در بعد
واحدی از مکان و زمان است که توسط عده‌ای تماشاگر اشغال شده باشد.در تئاتر
ما شاهد اعمالی هستیم که در برابر چشم‌هایمان روی می‌دهد ما نمی‌توانیم از
آنجا به دور باشیم، درباره بازی تأمل کرده و یا آنرا قطع کنیم، برگشته و
آنرا دوباره بخوانیم.
فهرست مطالب
مقدمه 1
چکیده 3
محتوای طرح 5
فصل اول
هنر تئاتر
1-1- هنر چیست؟ 7
1-2 پیدایش تئاتر 7
1-3 هنر تئاتر 8
1-3-1 تئاتر، نیاز فرهنگی 10
1-3-2 زبان تئاتر 11
1-3-3 تئاتر و سینما 11
1-3-4 تشکیلات تئاتر 12
1-3-5 معماری تئاتر 13
1-3-6 پیوند بین تئاتر و معماری مدرن 13
1-7 پایان سخن 14
فصل دوم
مطالعات اقلیمی و بستر طرح
2-1 مقیاس خرد 17
2-2 مقیاس کلان 17
2-3 اقلیم ایران 17
2-4- اقلیم شهر گرگان 18
2-4-1 وضعیت نزولات جوی 18
2-4-2 وضعیت باد در شهر گرگان 19
2-4-3 اقلیم منطقه و آسایش انسان 20
2-4-5 شرایط اقلیمی گرگان و ساختمان 21
2-5 راهنمای طراحی اقلیمی و جهت استقرار ساختمانها 22
فصل سوم
تاریخ تئاتر
3-1 ریشه‌های هنر نمایش 24
3-2 تئاتر در یونان باستان 24
3-3 تئاتر در روم باستان 25
3-3-1 کولوسئوم: سالن آمفی تئاتر رومیان 26
3-4 تئاتر در قرون وسطی 28
3-5 تئاتر رنسانس 28
3-6 تئاتر قرن هیجدهم 31
3-7 تئاتر قرن نوزدهم 32
3-8 تئاتر در قرن بیستم 32
فصل چهارم
تئاتر در ایران
4-1 تئاتر در ایران 35
4-2 نمایش پیش از اسلام 35
4-3 نمایش پس از اسلام 36
4-4 انواع نمایش ایرانی 38
4-4-1 نقالی 38
4-4-2 تخت حوضی 40
4-4-3 تعزیه 42
4-4 بررسی و بازشناسی مکان صحنه‌ای در نمایش‌های سنتی ایرانی 44
4-5 معماری تکیه 46
فصل پنجم
ضوابط و استانداردهای طراحی
5-1 محور فرهنگی 51
5-2 موقعیت قرارگیری سالنهای تئاتر 51
5-3 گنجایش مجموعه 51
5-4 فضاهای موردنیاز 52
5-5 فرم ادیتوریم 52
5-6 فاصله بین ردیفها 53
5-7 عرض قسمت مخصوص نشستن 54
5-8 ارتفاع صندلی 54
5-9 دید 55
5-10 بالکن‌ها 55
5-11 سن‌ها 56
5-11-1 سن اصلی (آسانسوری) 56
5-11-2 سن متحرک جانبی (واگنی) 57
5-11-3 سن گرد 58
5-12 نور 59
5-12-1 نورپردازی از داخل ادیتوریوم 60
5-12-2 نورپردازی از داخل سن 60
5-12-3 نورپردازی از پشت 60
5-13 صحنه‌ها 61
5-13-1 صحنه میدانی 62
5-13-2 صحنه کمانی 62
5-14 فضاهای ثانویه 62
5-15 پشت صحنه هنرمندان 63
5-16 رختکن 63
5-17 اطاق گریم 65
5-18 اتاق کنترل نور 65
4-19 اتاق کنترل صدا 65
5-20 کارگاه‌ها 66
5-20-1 کارگاه دکور 66
5-20-2 کارگاه لباس 67
5-21 آرشیوها و انبارها 68
5-22 آتلیه تمرین تئاتر 68
5-23 هال انتظار (یا سرسرا) 69
5-24 راهروهای داخل سالنها 70
5-25 ورودی‌ها و خروجی‌های سالنها 72
5-26 درب‌های خروجی سالن 75
5-27 اکوستیک در سالنها 75
5-28 محور اداری 76
5-28-1 دفاتر اداری 76
5-28-2 محور آموزشی 77
5-28-3 کلاس‌های آموزشی 77
5-28-4 آتلیه آموزشی 78
5-28-5 black box 78
5-29 محور خدمات عمومی 78
5-29-1 کتابخانه 78
5-29-2 سایت کامپیوتر 79
فصل ششم
نمونه‌های مطالعاتی
6-1 نمونه‌های داخلی 81
6-1-1 تئاتر شهر 81
6-1-2 تالار وحدت 83
6-1-3 تالار فخرالدین اسعد گرگانی 84
6-2 بررسی نمونه‌های خارجی 86
6-2-1 ساختمان تئاتر National theater 86
6-2-2 مرکز تئاتر New Iuxor 87
6-2-3 مرکز هنر نمایشی KIMMEL 88
6-2-4 سالن تئاتر ARCIMBOLDI 89
فصل هفتم
ایده‌های تشکیل دهنده کانسپت و برنامه فیزیکی
7-1 فضا 92
7-2 طراح صحنه، تأثیر، تماشاگر 94
7-2-1 حجم 94
7-3 شکل و فرم 95
7-3-1 فرم سه بعدی 96
7-3-2 فرم دو بعدی 96
7-3-4 آفرینش شکل‌های جدید 97
7-4 رنگ 97
7-4-1 فیزیک رنگ، تعریف عمومی 97
7-4-2 پارامترهای رنگ 98
7-4-3 فرم و رنگ 100
7-4-4 تاثیر متقابل رنگها 101
7-5 بافت 102
فصل هشتم
سازه و تاسیسات
8-1 تاسیسات الکتریکی 105
8-1-1 نورپردازی 105
8-1-2 صحنه پردازی 105
8-2-3 انتخاب نوع چراغ 107
8-3 سیستم توزیع و تامین انرژی الکتریکی 107
8-3-1 تابلوهای توزیع فرعی 107
8-3-2 تابلوی توزیع اصلی 108
8-3-3 تاسیسات مکانیکی 108
8-3-4 تهویه مطبوع 108
8-3-5 نسل جدید سیستم‌های هواساز 109
8-4 اهداف کنترل محیطی HVAC 111
8-5 ارزیابی طراحی 112
8-6 صرفه جویی انرژی 113
8-7 منطق کنترل 116
8-8 سیستم HVAC 119
8-9 طراحی سیستم BMS 120
8-10 زیر سیستم‌های HVAC 121
8-10-1 هواساز AHU 121
8-10-2 فن تزریق هوا در هواساز ها 122
8-10-3 نحوه کنترل دما در هواساز ها 122
8-10-4 دمپرهای تزریق هوا 123
8-10-5 سنسورهای ضد یخ زدگی Freezing Detector 123
8-10-6 برج خنک کن Cooling Tower 123
8-10-7 تانک ومبدل حرارتی آب گرم مصرفی D.H.W.G 124
8-11 سیستم کنترلی پمپها 125
8-12 سیستم کنترل چیلرجذبی 125
8-13 سیستم کنترل بویلر 126
8-14 پوشش‌های پیش ساخته 127
8-15 انواع سیستم سازه 128
8-16 هزینه ساختمان 128
8-16-1 سازه ساختمان 128
8-17 فرم منحنی خستگی 130
8-18 نرمی یا Ductility 131
8-19 ضخامت ورق و محدودیتها 132
8-20 طراحی پلاستیک 132
8-21 روش محاسبه خطی خواص مقاطع 132
8-22 طراحی اقتصادی و ابعاد اوپتیموم 133
8-23 خواص مکانیک و اثر فرم دادن سرد به فلز 133
8-24 پنجره‌های هوشمند 134
8-25 پانل‌های سه بعدی 137
8-26 سازه فضاکار چیست؟ 148
8-26-1 تعریف و تاریخچه سازه های فضاکار 148
