بخشی از مطلب
استان یزد یکی از استانهای ایران که مرکز آن شهر یزد است. یزد منطقهای
خشک و بیابانی است.گروه بزرگی از زرتشتیان ایران در استان یزد زندگی
میکنند.استان یزد از سرزمینهای تاریخی است که در میان ایالتهای قدیمی و
بزرگ پارس، اصفهان، کرمان و خراسان قرار داشته است. آبادی نشینی در این
منطقه از قدمت طولانی برخوردار است.
اماکن دیدنی استان یزد
معبد مقدس زرتشتیان، پیر هرشت-آب انبار شش بادگیر- آتشکده یزدان- امیر
چخماق- پیر سبز چک چک- خانه ی لاری ها- دخمه ی زرتشتیان- رباط ساغند- زندان
اسکندر-سرو کهن ابرکوه- غار چهار طاقی- قلعه ی ندوشن - مسجد شاه ولی-
میدان و حمام خان - باغ دولت آباد ومسجد جامع کبیر یزد.
موقعیت مکانی:
این مسجد در ضلع غربی خیابان امام خمینی ، انتهایخیابان سید رکن الدین واقع است.
بانی مسجد:
بانی اولیه بنا در قرن پنجم هجری « امیر علاءالدوله کالنجار » اولین امیر
کاکویی بوده است اما بنایکنونی مسجد را در قرن هشتمهجری « سیدرکن الدین
محمدقاضی » احداث میکند .
منابع تاریخی:
بنای مسجد جامع کبیر یزد طی قرون متمادی بر بقایا و یا در کنار بناهای
متنوعی بنا گردیدهاست که در متون تاریخی تحت عناوین مسجد جمعه شهرستان ،
مسجد جامع عتیق ، مسجد جمعه قدیم « درده » مسجد جامع نو و بناهایالحاقی
آن بهاسامی گوناگون یاد شده است.
- پاره ای عقیده دارندکه در دوران پیشاز اسلام در این مکان آتشکدهای
برپا بوده که تا دوران بعد از اسلام نیز دوام داشته ،اما دلایلکافی
برایاین مدعا در دست نیست .
- پایه های مسجد جامع نو در سال های 724 یا 728 هجری قمری در پشت قبله مسجد
جامع قدیم توسط « سیدرکن الدین محمدبن قوام الدین بن نظام حسینی یزدی
قاضی » گذارده شده.
- در سال 809 هجری قمری خواجه جلال الدین خوارزمی پایابی در مسجد ساخته و گنبدخانه را تماماً کاشیکاری می کند .
در دوره قاجاریه تخریب و نوسازی وسیعی در مجموعه مسجد جامع رخ می دهد که دگرگونی و تغییر چهره آن را به ارمغان می آورد .
این اقدامات در زمان فرمانروایی شاه محمد ولی میرزا در یزد و در زمان
سلطنت فتحعلی شاه قاجار رخ می دهد و عملیات ساختمانی وی از سال 1236 آغاز
شده و در سال 1240 به پایان می رسد.
وی اقدام به تخریب بخشهای قدیم مسجد نموده و صحن بزرگ فعلی مسجد با رواقهای
اطراف آن را اضافه می کند . همچنین شبستان بزرگی در ضلع غربی مسجد بر روی
ساخت و سازهای کاکویان احداث کرده و انحراف قبله آن را تصحیح می کند که در
حال حاضر به شبستان شازده اشتهار دارد.
و...